Kozan Yaş Sebze ve Meyveciler Odası Başkanı Tahsin Çetin; “Bizde Kendi Haklarımızı Savunmak İçin Bir araya Geldik”
Geçtiğimiz günlerde narenciye işçi yevmiye fiyatlarının 334 Türk Lirasına çıkarılmasının ardından narenciye otobüs işçilerinin de ücretlerine zam kararı alması ile birlikte Kozan Yaş Sebze ve Meyveciler Odasına kayıtlı esnaf ve narenciye tüccarları otobüs işçilerine alınan aşırı zam kararını tanımadıklarını dile getirdiler.
Mazot fiyatlarının 28-29 TL bandında seyrederken otobüs işçi fiyatlarının 350-400 TL seviyesinde olduğunu ancak mazot fiyatlarının 22 TL’ye kadar düşmesinin ardından bir de narenciye fiyatlarının kilogram bazında da düşmesi ile birlikte zarar eden tüccar ve narenciye esnafına otobüs işçi fiyatlarının 1000 TL olarak açıklandığını kaydeden Kozan Yaş Sebze ve Meyveciler Odası Başkanı Tahsin Çetin otobüs işçileri fiyatlarına alınan zam kararını tanımadıklarını belirterek otobüs işçi yevmiyesinin 600 TL, transit İşçi Yevmiyesini de 450 TL olarak belirlediklerini dile getirdiler.
Konu ile ilgili olarak bir basın açıklamasında bulunan Kozan Yaş Sebze ve Meyveciler Odası Başkanı Tahsin Çetin; “Bugün biz burada Akdeniz Sebze ve Meyve İhracatçıları Birliği Derneği Başkanlığının açıklamış olduğu kararlar doğrultusunda Çukurova bölgesinde genelinde dernekler çiftçi birlikleri ve odalarının almış oldukları kararları açıklıyorum. Bu karar doğrultusunda biz Kozan Yaş Sebze ve Meyve ticareti ile işveren, tüccar ve esnaf arkadaşların ortak kararlarını açıklıyorum. Yevmiye 334 Türk Lirası olup, buna istinaden işçi çalıştırma şekli aşağıdaki gibidir. Portakal (Waşıkton Trablus Valencia), Yıldız Kesim 650 kg, Yapraklı Kesim 750 kg, Mandalina (Tüm Çeşitler) , Yapraklı Kesim 550 kg, Limon (Tüm Çeşitleri) 400 kg. Tüccar ve Esnaf arkadaşlar arasında alınan karar gereği cezalandırılan ekiplere başka tüccarlar tarafından iş verilmeyecektir. Herkes kendi tüccarının kararına uyacaktır. Bu kilogramlar kişi başı yevmiyeye gelen işçiye denk kesim olarak hesaplanmıştır ve yugulanacaktır. Baz tutulan kilogramlar kesilmediği takdirde çavuşun hesabından düşülecektir. Servis ücretleri mazottaki fiyat değişikliği olmadığından otobüs 600 TL olup minibüs 450 TL olarak belirlenmiştir. Köyden gelen servislere 100 TL fark ödenecektir. Yine işçilerin tüccar ve esnaf işverenler tarafından belirlenen kural gereği bahçeden izinsiz meyve götürmeleri yasaklanmıştır. Bu karar ekte 30 işveren ve tüccar tarafından imza altına alınmıştır” diye kaydetti.
Başkan Çetin ; “Buradaki tüccar ve esnaf arkadaşlarımızın bir araya gelip toplanma sebebi servis ücretlerinin ve otobüslerin 1000 TL’ye çıkarılıp fahiş fiyat üzerinden esnafları, tüccarları düşünmeden kendi aralarında almış oldukları kararları biz onaylamıyoruz. Burada mazotun litresi 28 ile 29 TL arasında iken yevmiye otobüs işçileri 500 ile 600 lira arasında kesime geliyorlardı. Şuan mazot fiyatları 22 TL olup 1000 TL fiyat ödenmesi kararı yanlıştır” diye kaydetti.
Öz Birlik Komisyonevi sahibi Serdar Hakkulu; “Kozan Yaş Sebze ve Meyveciler Odası üyesi olarak artı işveren ve esnaf tüccar olarak bu konuda çok muzdaribiz. Bugün tüccar esnaf arkadaşlarımız onuncu ayda, dokuzuncu ayda mandalin ve portakal aldılar. Her şeyin bir maliyeti var. Şuan ise Kozan esnafı çok mağdur durumda. Sebebine gelince 5 liraya almış olduğu mandalin şuan 2,5 liraya 3 liraya kadar düşmüşken Sayın Cumhurbaşkanımızın asgari ücreti açıklamasının ardından asgari ücretteki artıştan dolayı tabiî ki işçilerin yevmiyesi de artmak zorunda. Fakat biz bu konuda çok mağduruz. Sebebine gelince burada hal esnafı olarak Kozan narenciyesinin büyük potansiyelini yaklaşık yüzde 90’ını nakite çeviren iş veren istihdam sağlayan esnaflar olarak bu konuda bazı haksızlıklar var. Yani eşitlik ilkesine çok aykırı hareket edilmekte, biz işçilerimizi düşünürken hiçbir mandalina, hiçbir portakal, hiçbir limon yükselmemişken aksine yüzde 30 yüzde 40 arası fiyat düşüşü olmuştur. Bu piyasalar arz ve talep meselesinden dolayı fiyatlar kendi kendini belirlemektedir. Bizim Kozan olarak Kozanımızın işçisi bizim canımız. Kozan esnafı isterse işçiyi başka şehirlerden getirebilir ama bizde Milliyetçilik ruhu olduğu için biz Kozanımızın işçisini tercih ediyoruz aynı özveriyi Kozanımızın işçilerinden de bekliyoruz. Bugün bir servis ücreti açıklanırken takriben 28-29 TL bandında olan motorin o zaman alınan kararlarla küçük transit 350 TL, 500 lira olan Isuzu otobüs buralara kadar geldik. Şuan ise mazot bırak aynı yerde kalmayı yüzde 30 oranında ucuzladı. Mazot 22-23 lira iken neden bu servis ücreti 1000 lira olarak açıklanıyor. Bunun sebebi nedir? Biz işçiye düşman değiliz ama bazı arkadaşlarımızı, bazı çavuş yöneticilerinin acaba bunun altında ne aramakta? Tüccarlara acaba düşmanlığı nedir? Kimden bilgi alınarak bu fiyat kararları alınmakta ve açıklanmaktadır?” dedi.
Hakkulu; “İşçi yevmiyesine gelince Çukurova bazı birlik ve derneklerin, çiftçi birliğinin Akdeniz Narenciye İhracatçıları Başkanının açıklamış olduğu narenciye kararı var. Yevmiye 334 TL bizim buna saygımız var. Her ne kadar da zarar da etsek biz buna saygı duyarız. Fakat en büyük muzdarip olduğumuz konu şudur. Kozan işçisi Erzin’den ben şahsen işçi getiriyorum. 700 TL mandalinaya işçilik maliyeti binerken aynı işi Kozan’daki işçilerle 1200 TL maliyetle tır yüklüyorum. Yanı bu şekilde tüm esnaf ve tüccar arkadaşlarımız için de geçerli bu konu. Diğer taraftan hiçbir esnaf arkadaşımızın düşüncesi yanlış lanse ettirilmesin. Yanlış anlaşılma olmasın, bu insanlar Kozan’da istihdam sağlayan, devletine en az 20 kalem vergisini veren insanlardır. Herkesin bu konuya duyarlı olmasını istiyoruz. Herkesin taşın altına elini koymasını istiyoruz. Eşitlik ilkesi ön plandaysa biz kendi işçilerimizi düşünerek mazot ve narenciye fiyatları düşmesine rağmen biz bu yevmiye farklanmasını yani 334 lira bir narenciye işçisi için büyük bir mebla ama biz bunu canımızda yansa kabul ediyoruz. Fakat diğer bir taraftan bizim iş verdiğimiz insanlar amaçları ve gayeleri nedir? onlarda çok iyi biliyorlar ki biz çok mağduruz. Bugün bir Adana portakal tüccarının, Erzin, Mersin, İskenderun yani Akdeniz bölgesinin tüccarlarından biz iki kat daha fazla para ödüyoruz. Onları düşündüğümüz kadar çavuşlarda bizi düşünsünler. Biz nasıl elimizi taşın altına koyuyor isen kendileri de taşın altına ellerini koysunlar. Bugün bir elli işçisi olan bir elci bir amele çavuşu günlük 2 bin TL, ayda 60 bin TL para kazanıyor. Bizim buna saygımız var ama sağ duyulu hareket etmiyorlar. Çavuşlar tek taraflı düşünüyorlar. Buda bizim hoşumuza gitmiyor. Biz o parayı veriyorsak biz onların hakkını veriyorsak zararda etsek onların haklarını veriyorsak onlarda bunun karşılığını vermeleri lazım. Bugün bir Trabzon’dan çıkmış bir halci arkadaşımız Kozan halinden portakal yükleyecek fakat arkada dört beş sırası boş kalıyor neden abi biz Erzin ile çalışıyoruz, arabamız öğleden sonra çıkıyor. Ama Kozan’da kamyonumuzu akşamda olsa işçiler doldurmuyor bizlere söylüyorlar. Bazen araba bile göndermiyorlar.” Şeklinde konuştu.
Onur Tamdoğan; “Eksik çalışan eksik ücret alacak.”
Kozan Narenciye İşverenlerinden Onur Tamdoğan; “Biz bugün aldığımız karar doğrultusunda belirlediğimiz aslında Türkiye normlarında olan rakamlarda araçlarını doldurmayanların onlarında paralarının kesileceği, yevmiyelerini eksik alacağı aslında biz 334 TL’yi baz almadık. Kilogıramları baz aldık. Herkes kilogramını tamamladıktan sonra paralarını ona göre alacaklar. Haklarını herkes istemekte haklı yalnız bizde hakkımızı yedirmemekte haklıyız. Biz bu konuda Kozan Yaş Sebze ve Meyve Ticareti ile uğraşan tüccar ve esnaflar olarak kararımızı aldık. Bugün araçlarını doldurmayan ekipler cezalandırılacak yani ceza olup ta hakkımızı yedirmeyeceğiz. Hak yiyen ekibe bir sonraki gün eğer çalışmaz ise diğer bir tüccar çalıştırmayacak. Bu konuda karar aldık. Herkes işçilerine çeki düzen versin. Biz kimsenin hakkını yemeyeceğiz bizim de kimse hakkımızı yemesin bu şekilde çalışan fabrikaların aldığı kararlar gibi bizde aynı şekilde çalışacağız. Eksik çalışan eksik ücret alacak.” Diye ifade etti.
